Persoonsgericht Samen Beslissen: wat écht telt voor ouderen bij passende zorg en ondersteuning
Gepubliceerd op: 20-11-2025
Laatst bijgewerkt op: 20-11-2025
De Erkenningscommissie Ouderenzorg erkende onlangs de interventie ‘Persoonsgericht Samen Beslissen’ met het oordeel ‘Goed onderbouwd'. De erkenningscommissie wordt mogelijk gemaakt door Vilans. Persoonsgericht Samen Beslissen helpt ouderen met een kwetsbare gezondheid en een hulpvraag. De interventie helpt om beslissingen te nemen over zorg en ondersteuning die passen bij de situatie en wensen van de oudere. Het gaat er daarbij om wat de oudere zelf belangrijk vindt in het (dagelijks) leven. En minder om wat er medisch wel of niet kan.
Waarom Persoonsgericht Samen Beslissen?
Ouderen met een kwetsbare gezondheid hebben vaak meerdere (chronische) ziektes of gezondheidsproblemen. Als we elk probleem apart behandelen, kan de belasting op de oudere te groot worden. Een ander nadeel van apart behandelen is dat er dan te weinig aandacht is voor wat veel ouderen het allerbelangrijkste vinden: zelfstandigheid en behoud van sociale contacten.
Mensen maken graag zelf keuzes over hun leven, in plaats van dat een ander voor hen kiest. Dat geldt ook voor ouderen. Ook als hun gezondheid kwetsbaar is. Samen Beslissen helpt zorgverleners om samen met de oudere keuzes te maken. Keuzes die bij deze oudere passen. Bijvoorbeeld over ondersteuning en zorg. Een zorgverlener die met de interventie werkte zei hierover: ‘Omdat ouderen zich hebben voorbereid op het gesprek, zijn ze veel meer ontspannen tijdens het gesprek. En hebben we een veel beter gesprek.’
Er wordt verwacht dat de interventie op langere termijn leidt tot lagere inzet van zorg en ondersteuning. Omdat er vaker gekozen wordt voor oplossingen die mensen zelf kunnen uitvoeren. Met hulpmiddelen, of met steun van de omgeving. Daarnaast levert het werken met de interventie naar verwachting meer werkplezier op voor zorgverleners en levert het een belangrijke bijdrage aan ‘de juiste zorg op de juiste plek’.
Hoe werkt Persoonsgericht Samen Beslissen?
Deze interventie helpt zorgverleners om in gesprek te gaan met ouderen en samen te beslissen over hun hulpvraag. Het gaat dan bijvoorbeeld om artsen, praktijkondersteuners, wijkverpleegkundigen of casemanagers dementie. Het gesprek tussen de zorgverlener en de cliënt of patiënt verloopt in 4 stappen:
- Teamvorming - De oudere vult voor het gesprek de Samen Beslis Hulp in. Dit is een informatiefolder en een vragenlijst ineen. Een naaste, iemand die de oudere goed kent, zoals de partner of een familielid, kan daar mogelijk bij helpen. De vragen gaan over gezondheid én over persoonlijke waarden. Dus wat vindt iemand echt belangrijk? Zo vorm je een gelijkwaardig team voor het samen beslissen: de oudere, mogelijk een naaste, en de zorgverlener.
- Doelen bespreken - De zorgverlener maakt samen met de oudere de doelen duidelijk. Hiervoor gebruikt deze de ingevulde Samen Beslis Hulp. En de zorgverlener bespreekt wat het meest belangrijk is. Wat geeft voor iemand zin aan het leven? wat wil iemand nog kunnen doen? waar wil iemand minder last van hebben? en wat is daarvoor nodig?
- Opties verkennen - Samen de mogelijke opties bespreken. En de voor- en nadelen van die opties. De zorgverlener vraagt naar de ideeën en de wensen van de oudere en mogelijk ook die van de naaste. Daarnaast geeft de zorgverlener advies vanuit zijn eigen vakkennis.
- Besluit nemen - De oudere, de naaste en de zorgverlener nemen samen een besluit. Dit leggen zij vast in een plan met afspraken. Bijvoorbeeld over evaluatie en afstemming met andere zorgverleners.
Een voorbeeld uit de praktijk
Meneer Hendriks komt bij de Praktijkondersteuner Ouderen in de Huisartsenpraktijk (POH). Hij is 81 en getrouwd. zijn vrouw is mee. De POH'er kent de medische geschiedenis: diabetes, geheugenproblemen, hoge bloeddruk, artrose en maagklachten. Meneer en mevrouw Hendriks hebben de Samen Beslis Hulp ingevuld. Meneer beoordeelt zijn kwaliteit van leven als zeer laag en dat bespreekt hij graag met de POH'er.
POH'er: ‘Wat is het belangrijkste voor u?’
Meneer Hendriks: ‘Ik ga graag naar buiten en maak een goede wandeling door het park. Ik vind het fijn om mijn familie om me heen te hebben. Bijvoorbeeld mijn kleinkinderen.’
POH'er: ‘Waar maakt u zich zorgen over?’
Meneer Hendriks: ‘Ik durf niet meer naar buiten, omdat ik soms verdwaal. En ik maak me zorgen over hoe lang ik bij mijn vrouw kan blijven, omdat... nou ja... ik vergeet veel...’
POH'er: ‘Dus het is belangrijk dat u regelmatig naar buiten gaat? Dat u zich gesteund voelt bij het omgaan met uw geheugenproblemen? En dat u uw familie ziet?’
Het echtpaar herkent deze doelen. De POH'er en het echtpaar besluiten om zich in dit gesprek vooral te richten op de eerste 2 doelen.
Vervolg POH-gesprek
Ze bespreken samen de opties met de voor- en nadelen. En wat meneer Hendriks het liefste wil. Ze spreken af om bezoek te vragen om met meneer te wandelen, in plaats van zittend koffie te drinken. En ze zoeken een vrijwilliger die met hem kan wandelen. Meneer neemt liever niet méér pijnmedicatie. Dus bespreken ze het gebruik van een rollator met een zitting. Zo krijgt hij steun tijdens het lopen en kan hij rusten. Regelmatig bewegen kan ook helpen bij de bloeddruk en maagklachten.
Ze spreken af om bij een geheugenpolikliniek geheugentests te doen om te weten hoe ernstig de problemen zijn. En om te bekijken welke ondersteuning nodig is om het echtpaar zelfstandig te houden.
Het echtpaar verlaat de spreekkamer tevreden en opgelucht. En de POH'er voelt dat ze echt iets voor hen heeft kunnen doen.
Wat vindt de erkenningscommissie?
Persoonsgericht Samen Beslissen is een zeer relevante interventie voor de zorgpraktijk. De interventie draagt bij aan het versterken van eigen regie en gedeelde verantwoordelijkheid tussen cliënt en zorgverlener. De interventie is goed ontwikkeld en laat een duidelijke en doordachte opbouw zien. De werkwijze is vaak getest in een behoorlijke groep ouderen in 2 settingen. Daarnaast biedt de interventie mooie en heldere materialen die helpen bij de implementatie en uitvoering van de interventie.
Zelf aan de slag met Persoonsgericht Samen Beslissen?
Samen Beslissen is bedoeld voor zorgverleners die werken met ouderen met een kwetsbare gezondheid. Zoals (huis)artsen, verpleegkundig specialisten en POH'ers, (wijk)verpleegkundigen en casemanagers dementie.
Wil je met Samen Beslissen van start binnen jouw organisatie? Je vindt informatie en inspiratie bij het thema Samen beslissen op Zorg voor Beter. Er is een toolbox beschikbaar voor zorgorganisaties: Samen beslissen met ouderen.
Bekijk ook de andere interventies
In onze databank erkende interventies vind je veel interventies waarmee je jouw cliënt, patiënt of de omgeving kunt helpen. Erkenning betekent dat de interventies in ieder geval goed beschreven zijn, goed uitvoerbaar zijn en gebaseerd zijn op praktijkervaringen. Wil je zien welke interventies er in jouw werk mogelijk zijn? Bekijk de interventies in de databank.
Jouw eigen interventie laten erkennen?
Heb jij zelf ook een nieuwe interventie bedacht en uitgeprobeerd voor de gehandicapten- of ouderenzorg? Meld deze dan aan voor het erkenningstraject. Samen maken we de zorg beter!