Naar hoofdinhoud Naar footer

Zorg voor Participatie+

Laatst bijgewerkt op: 16-12-2025

Zorg voor Participatie+ is een interventie voor mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en visuele beperkingen. De interventie heeft als doel hun participatie en eigen regie te vergroten via doelen op maat. De doelen worden afgestemd op hun wensen en mogelijkheden.

Over de erkenning

Deze interventie is door de erkenningscommissie beoordeeld als: Goed onderbouwd

Erkenning is mogelijk op de volgende niveaus:

  • Goed beschreven (Pilot ouderenzorg)
  • Goed onderbouwd
  • Effectief volgens eerste aanwijzingen
  • Effectief volgens goede aanwijzingen
  • Effectief volgens sterke aanwijzingen

Type interventie

Ondersteunings-, begeleidings- of behandelvorm

Datum van erkenning

15-05-2025

Erkend door

Erkenningscommissie Gehandicaptenzorg (Vilans)

Juist deze doelgroep, volwassenen met een visuele en ernstige of zeer ernstige verstandelijke beperking, heeft Zorg voor Participatie+ hard nodig. De commissie waardeert dat deze groep ontwikkelaars de afgelopen jaren deze ontwikkeling heeft opgepakt. De concreetheid van de interventie wordt gewaardeerd en de interventie is methodisch goed doordacht. De materialen zijn zorgvuldig uitgewerkt en er is een handleiding met veel informatie.

Een verbeterde participatie van mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en visuele beperkingen ((Z)EVVB), waarbij per persoon doelen op maat worden geformuleerd die afgestemd zijn op hun wensen en mogelijkheden. Deze verbetering bestaat uit nieuwe rollen/activiteiten, meer betrokkenheid bij bestaande rollen en activiteiten en meer eigen regie op de gebieden wonen, dagactiviteiten, sociale contacten en vrijetijdsbesteding. 

Zorg voor Participatie+ (ZVP+) is gericht op het verbeteren van de participatie van mensen met visuele en (zeer) ernstige verstandelijke beperkingen (Z)EVVB. Aangezien deze mensen grotendeels afhankelijk zijn van anderen wordt ZVP+ uitgevoerd door begeleiders die daarbij hun collega’s, de naasten van de personen met (Z)EVVB en eventueel vrijwilligers betrekken.

ZVP+ is een begeleidingsmethodiek: tijdens cliëntbesprekingen met professionals en naasten wordt bepaald of en welke participatiedoelen er zijn voor de persoon met (Z)EVVB. Om dit te bepalen worden de systematische stappen uit ZVP+ doorlopen met behulp van de beschikbare tools. ZVP+ bestaat uit opeenvolgende stappen die, met digitaal beschikbare werkbladen, worden uitgevoerd door begeleiders wonen en/of dagbesteding in samenwerking met cliënten, naasten en eventueel vrijwilligers van personen met (Z)EVVB. Na introductie van ZVP+ in een organisatie wordt, met een implementatietraject, ZVP+ ingevoerd. ZVP+-experts worden opgeleid en begeleiders volgen een 3-daagse training waarin ze systematisch leren om voor de personen die ze begeleiden nieuwe activiteiten te ontwikkelen, ze meer te betrekken bij bestaande activiteiten en hun eigen regie te vergroten.

Het materiaal voor werving voor implementatie van ZVP+ bestaat uit flyers, gerichte presentaties, informatie op websites, films met voorbeelden en een implementatieplan. Voor de werving van cursisten zijn gerichte presentaties, films en flyers beschikbaar. Voor de uitvoering van ZVP+ worden de handleiding, digitale werkbladen, de participatie routes en de schema’s voor implementatie ter beschikking gesteld. Voor de ZVP+-training voor begeleiders is een cursusboek beschikbaar met een handleiding, de werkbladen, de huiswerkopdrachten en schema’s met de opeenvolgende stappen. 

Uit onderzoek is gebleken dat de participatie van mensen met (Z)EVVB niet optimaal is en verbeterd kan worden. Om te kunnen participeren zijn deze mensen, in verband met hun beperkingen, zeer afhankelijk van de mensen in hun omgeving zoals begeleiders en naasten. ZVP+ richt zich op de attitude en vaardigheden van deze intermediaire doelgroepen om de participatie van de doelgroep te verbeteren. ZVP+ is geïnspireerd op de bewezen effectieve interventie van de Boston Psychiatric Rehabilitation Approach, in Nederland omgezet in de individuele Rehabilitatie Benadering (IRB). ZVP+ richt zich op de mogelijke (sociale) rollen van de doelgroep en de concrete invulling van deze rollen. De didactiek tijdens de training ZVP+ is gebaseerd op gevalideerde theorieën en gedragsveranderingstechnieken waarbij kennisuitwisseling, ervaring in de praktijk, reflectie en sociaal leren belangrijke elementen zijn. Het implementatieplan van ZVP+ is gebaseerd op eigen onderzoeksresultaten en op kennis van faciliterende en belemmerende factoren van implementatie uit eerder onderzoek.

Uit twee onderzoeken naar de uitvoering bleek dat ZVP+ goed toepasbaar is in de praktijk. Begeleiders begrepen ZVP+ goed: ze pasten ZVP+ toe om zelfmanagement, nieuw activiteiten en grotere betrokkenheid bij bestaande activiteiten van cliënten te stimuleren en daarnaast om nieuwe rollen voor hun cliënten te verkennen. Op deze manier werkten begeleiders aan het vergroten van de participatie voor hun cliënten. De invoering van ZVP+ kende ook belemmeringen zoals het gebrek aan tijd en voorwaarden om de nieuwe activiteiten voor cliënten daadwerkelijk uit te voeren. Daarnaast bleek de borging matig omdat ZVP+ niet werd opgenomen in de werkprocessen en cliëntendossiers binnen een organisatie. Aangezien de implementatie en borging extra aandacht vroegen, heeft dat geleid tot de toevoeging van een implementatieplan.

Koninklijke Visio en Stichting Rehabilitatie ’92 (R92)

E-mail: ginekehanzen@visio.org en info@rehabilitatie92.nl

Telefoon: 088-5861269 en 030-2145002