Sprekende Handen
Gepubliceerd op: 01-05-2020
Laatst bijgewerkt op: 15-07-2025
Ontmoetingsgroepen voor mensen met een vorm van dementie in het verpleeghuis om sociaal isolement te verminderen; een samenwerkingsverband van muziektherapie en geestelijke verzorging.
Over deze interventie
Deze interventie is door de erkenningscommissie beoordeeld als: Goed onderbouwd
Erkenning is mogelijk op de volgende niveaus:
- Goed beschreven (Pilot ouderenzorg)
- Goed onderbouwd
- Effectief volgens eerste aanwijzingen
- Effectief volgens goede aanwijzingen
- Effectief volgens sterke aanwijzingen.
Datum van erkenning
13-05-2025
Erkend door
Erkenningscommissie langdurende zorg – deelcommissie ouderenzorg
Sprekende Handen biedt een uitgebreide aanpak die bijdraagt aan het bevorderen van sociale interactie en het verminderen van sociaal isolement. Het richt zich op wat er juist wel (nog) mogelijk is voor mensen met dementie. Heel waardevol, omdat het de identiteit van de deelnemers naar voren laat komen.
De interventie is goed uitgewerkt en onderbouwd, heeft een duidelijke structuur, sluit uitstekend aan bij de doelgroep en is passend bij de realiteit van het verpleeghuis.
Met het wekelijks aanbieden van de ontmoetingsgroep Sprekende Handen wordt beoogd het sociaal isolement van bewoners tijdens en direct na de ontmoetingsgroep te verminderen. Onder sociaal isolement wordt hier verstaan: het niet meer in staat zijn sociale contacten te ontwikkelen en onderhouden, als gevolg van dementie.
De ontmoetingsgroep Sprekende Handen is bedoeld voor mensen in verschillende fasen van dementie die in groepsverband samenleven in een zorginstelling.
De ontmoetingsgroep Sprekende Handen is een wekelijks terugkerende interventie met een vaste opzet die 60 minuten duurt en die op de huiskamer plaatsvindt. Bij deze interdisciplinaire samenwerking tussen muziektherapeut en geestelijk verzorger worden alle bewoners van de huiskamer vrijblijvend uitgenodigd. Tijdens de ontmoetingsgroep worden aan de hand van thema’s levensverhalen gedeeld en bijpassende liederen gezongen. De verhalen die bewoners aandragen zijn leidend voor het gesprek. Daarbij wordt altijd ruimte gemaakt voor diversiteit in cultuur en gender. Aan de bewoners wordt gevraagd of zij het goed vinden dat hun woorden letterlijk worden opgeschreven.
- Boek: Sprekende Handen, een methodiek voor ontmoetingsgroepen met mensen met dementie.
- Verplichte geaccrediteerde training: Methodiek van verbondenheid.
- Materialen: gekleurde doeken, vriendschapsbeeld, kaars, muziekinstrument, liedboeken, verrijdbaar krukje voor muziektherapeut en geestelijk verzorger, gedichtenbundel, themagerichte voorwerpen. Facultatief: speaker en Spotify account.
Mensen met dementie hebben een groot risico om in een sociaal isolement te raken. Bij de ontmoetingsgroep Sprekende Handen wordt ingespeeld op drie factoren die een rol spelen bij het ontstaan van een sociaal isolement:
- verminderde (cognitieve) mogelijkheden om te communiceren en sociale interactie aan te gaan
- verlies van zingeving en contact met het eigen levensverhaal
- emotionele- en/ of gedragsproblemen
Door het bereiken van de hieraan gekoppelde subdoelen wordt het hoofddoel bereikt. De subdoelen kunnen met deze interventie worden bereikt doordat:
- bewoners nog wel in staat zijn om non-verbaal en muzikaal te communiceren
- bewoners in contact worden gebracht met hun eigen levensverhaal en zingeving ervaren
- met muziek emoties kunnen worden opgeroepen en gereguleerd
Er is een inventarisatie, evaluatie- en tevredenheidsonderzoek naar de ontmoetingsgroep Sprekende Handen uitgevoerd in november 2024. Hieruit kwam onder andere naar voren dat:
- Gebruikers in het land observeren dat het doel en de doelgroep van de interventie van Sprekende Handen niet is veranderd.
- Bewoners, naasten en medewerkers vinden dat de ontmoetingsgroep Sprekende Handen de interactie verbetert en het welbevinden en plezier vergroot
Over de gehele linie krijgt de interventie een zeer positieve waardering. De interventie is actueel en wordt bij meerdere doelgroepen toegepast. Verbeterpunten die uit de onderzoeken kwamen zijn verwerkt in de geaccrediteerde training.
Download hier de volledige interventiebeschrijving