Programma Perspectief
Laatst bijgewerkt op: 16-09-2025
een opvoedings-/ondersteuningsprogramma voor mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen.
Over deze interventie
Deze interventie is door de erkenningscommissie beoordeeld als: Goede aanwijzingen voor effectiviteit
Erkenning is mogelijk op de volgende niveaus:
- Goed beschreven (Pilot ouderenzorg)
- Goed onderbouwd
- Effectief volgens eerste aanwijzingen
- Effectief volgens goede aanwijzingen
- Effectief volgens sterke aanwijzingen.
Datum van erkenning
28-05-2025
Erkend door
Erkenningscommissie Gehandicaptenzorg (Vilans)
Het programma Perspectief is een langlopende interventie die goed is verankerd in academische werkplaatsen en zorgorganisaties. De interventie heeft begin jaren negentig echt voor een grote doorbraak gezorgd. Dit door aandacht te hebben voor sociale en ontwikkelfactoren in plaats van alleen medische verzorging centraal te stellen. Sterk punt is het werken met zeer concrete stappen en het betrekken van meerdere personen of disciplines, omdat dit een doelgroep is die voortdurend aandacht nodig heeft.
De persoon met (Z)EVMB ontvangt ondersteuning die aansluit bij zijn of haar wensen, behoeften en mogelijkheden vanuit een relationeel en ontwikkelingsgericht perspectief. Professionals werken samen met naasten om de persoon goed te leren kennen en stemmen de ondersteuning hierop af. Zo krijgt de persoon de kans zich optimaal te ontwikkelen.
‘Programma Perspectief’ richt zich op kinderen en volwassenen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen. Namelijk: (Z)EVMB; IQ niet meetbaar, en (zeer) ernstige motorische beperkingen en langdurige en intensieve ondersteuningsbehoeften. Omdat zij volledig afhankelijk zijn van anderen, zijn hun naasten en zorgprofessionals onderdeel van de intermediaire doelgroep.
De persoon met (Z)EVMB ontvangt ondersteuning die aansluit bij zijn of haar wensen, behoeften en mogelijkheden vanuit een relationeel en ontwikkelingsgericht perspectief. Professionals werken samen met naasten om de persoon goed te leren kennen en stemmen de ondersteuning hierop af. Zo krijgt de persoon de kans zich optimaal te ontwikkelen.
- Poppes, P, van der Putten. A.A. J., & Vlaskamp, C. (2020). Programma Perspectief voor avontuurlijke zorgprofessionals. Tim Beijer Producties.
- Vlaskamp, C. (2019). Het programma Perspectief (methode Vlaskamp). Een opvoedingsondersteuningsprogramma voor personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen. In: J. de Bruijn & B. Twint (Red), Handboek verstandelijke beperking. Vijfentwintig succesvolle methoden (pp. 331-346). Amsterdam: Boom.
- www.programmaperspectief.nl
Programma Perspectief gaat uit van een relationele visie en een normatief uitgangspunt. Mensen met (Z)EVMB hebben recht op een situatie waarin zij zich kunnen ontwikkelen en invloed hebben op hun leven. Dit kan alleen in een wederkerige relatie met anderen. Die relatie komt vaak onder druk te staan door een gebrek aan visie en kennis, een onduidelijk ondersteuningsperspectief, intuïtief werken (evaluatie ontbreekt), en fragmentatie en discontinuïteit in de ondersteuning. De non-verbale en unieke communicatie van mensen met (Z)EVMB maakt het lastig om signalen te herkennen en erop te reageren. Hierdoor kan de kwaliteit van ondersteuning afnemen, wat leidt tot verlies van vaardigheden, onvoldoende benutting van mogelijkheden, en verergering van gezondheids- en gedragsproblemen. Deze problemen belemmeren de relatieopbouw en daarmee de ontwikkeling. Door methodisch te werken, bouwen professionals een relatie op en bevorderen zij de ontplooiing en invloed van de persoon op zijn of haar leven
Ruim dertig jaar onderzoek laat zien dat Programma Perspectief leidt tot betere interpretatie van gedrag en meer passende ondersteuning. Betrokkenen hanteren een relationele en ontwikkelingsgerichte visie, formuleren een duidelijk ondersteuningsperspectief, en werken systematisch en doelgericht. Zij verbeteren de formulering van doelen en versterken de samenwerking binnen en tussen disciplines, inclusief ouders en naasten.
Rijksuniversiteit Groningen
Dr. A.A.J. van der Putten
Email: a.a.j.van.der.putten@rug.nl
Telefoon: 050-3636408
Download hier de volledige interventiebeschrijving