Video Interventie Ouderenzorg (VIO)

Doel

Het stapsgewijs verhogen van draagkracht, zelfvertrouwen en gevoel van competentie bij de zorgverlener(s). Waardoor de kwaliteit van de zorgrelatie verbetert, de spanningen minder oplopen, er minder escalaties zijn in het gedrag van de cliënt en de gedrags- en/of stemmingsstoornissen afnemen of worden door de zorgverlener(s) als belastend ervaren.

Doelgroep

De interventie richt op professionele zorgverleners en op mantelzorgers die problemen ervaren in de omgang met gedrags- en/of stemmingsstoornissen van oudere cliënten.

Aanpak

De interventie bestaat uit een aantal fases waarbij gebruik wordt gemaakt van video-opnames en videofeedback. Na een gedegen analyse en het uitzetten van een stappenplan volgen in de uitvoeringsfase video-opname, videofeedback en oefenperiode elkaar op in tweeweekse sessies.
De zorgverlener leert door middel van videofeedback het gedrag van de cliënt te begrijpen en de werkzame elementen van het eigen gedrag herkennen en stapsgewijs toe te passen in moeilijkere (probleem)situaties. De interventie wordt afgesloten als de zorgverlener(s) om kunnen gaan met de gedrags- en/of stemmingsstoornissen, deze begrijpen en zich hierin voldoende competent voelen. Dat is doorgaans na drie tot vier sessies, gedurende een periode van drie tot vier maanden.    

Materiaal

• Voor de uitvoering van VIO wordt gebruik gemaakt van ontwikkelde analyseschema’s. Om de resultaten van een VIO-traject te objectiveren is een gestandaardiseerde VIO-monitor ontwikkeld. 
• Er zijn folders, dvd’s, uitgaves, nieuwsbrieven en een website (www.VIO-dewever.nl) beschikbaar.
• Er is een opleiding ontwikkeld voor VIO-begeleiders. Eerdere handboeken zijn verwerkt in lesmateriaal voor deze opleiding.

Onderbouwing

Door vergrijzing krijgen steeds meer professionele zorgverleners en mantelzorgers te maken met de zorg voor kwetsbare oudere cliënten. Een grote groep hiervan bestaat uit mensen met dementie: 260.000 in 2015 en een verwacht aantal van 500.000 in 2040. Gedragsproblemen komen voor bij 60 tot 98% van de personen met dementie. In 2020 zal ongeveer 80% van hen thuis wonen. Mantelzorgers ervaren de belasting om deze zorg te kunnen volbrengen als hoog, waarbij de ervaren last door de gedrags- en/of stemmingsstoornissen zwaarder ervaren wordt dan de cognitieve achteruitgang. Hierdoor kunnen zij overbelast raken en professionele ondersteuning in het (leren) omgaan met de gedragsproblemen en het begrijpen van het gedrag is dan ook noodzakelijk.
In de intramurale zorgsettingen voor oudere cliënten is er een toename te zien van cliënten met complexe hulpvragen, vaak gepaard gaand met gedrags- en/of stemmingsstoornissen. Professionele zorgverleners hebben onvoldoende kennis van deze stoornissen bij ziektebeelden zoals dementie. Ondersteuning in het ermee om (leren) gaan schiet vaak tekort. Dit leidt tot gevoelens van onmacht en incompetentie, oplopende stress en overbelasting.

VIO draagt bij aan de vermindering van de belasting en de verhoging van de draagkracht van de zorgverlener(s) door het hanteerbaar maken van de gedrags- en/of stemmingsstoornissen en het leren begrijpen waar het gedrag vandaan komt. De interventie is gebaseerd op principes en theorieën op het terrein van communicatie, (probleem)gedrag en het leren afstemmen op dit gedrag (ethologie, ontwikkelingspsychologie, gerontopsychologie, zorg- en hulpverlening, zorgethiek, cognitieve en leertheorieën, waarneming en videofeedback). De specifieke werking van VIO is gelegen in de combinatie van een aantal theorieën die samen zorgen voor het daadwerkelijk bereiken van de gestelde doelen zoals geformuleerd voor VIO.